woensdag 2 december 2009

DE HOLE IN ONE MET SCHAKEN: PF2 MAT!


1. e4 e5 2. Nf3 d6 3. Nc3 Nc6 4. Bb5 Bd7 5. O-O Nf6 6. d4 exd4 7. Nxd4 Ne5
8. f4 Bxb5 9. Ndxb5 Nc6 10. Re1 Nd7 11. Nd5 Rc8 12. e5 dxe5 13. fxe5 Ndxe5
14. Bf4 Bd6 15. Nxd6+ cxd6 16. c4 O-O 17. c5 Re8 18. cxd6 Qxd6 19. Nc3 Qf6
20. Rf1 Rcd8 21. Qh5 Nd3 22. Bc7 Qd4+ 23. Kh1 Nf2+ 24. Kg1 Nh3+ 25. Kh1 Qg1+
0-1


Onlangs stuurde ik het volgende mozaïekje naar mijn schaakvriend Hans Timmermans (zie diagram). Het is één van de mooiste manieren, vind ik, om iemand schaakmat te zetten. Ik speelde tegen 'glummox' uit de Verenigde Staten. Sinds de uitvinding van het internet is het heel normaal om schaakzetten uit te wisselen met spelers uit de hele wereld. Alhoewel, dat is niet geheel waar. Correspondentieschaak bestaat al sinds de posterijen, maar dit is wel een stuk relaxter en dynamischer spelen.

Ik schaak al vanaf mijn zesde jaar, toen mijn opa Ekhart mij de eerste beginselen van het spel bijbracht. Opa was een begenadigd clubschaker die tot op hoge leeftijd in het eerste van SV Breukelen speelde en zelden verloor. Helaas heb ik niet het talent van mijn opa meegekregen, maar na heel veel spelen - de laatste jaren vooral via het onvolprezen 'gameknot.com' - heb ik toch een voor mijn doen respectabele rating van boven de 1700 opgebouwd. Dan ben je een leuke club- en kroegschaker.

Maar weer even terug naar het diagram. Voor niet-schakers is dit stukje misschien niet zo interessant, maar ik zal proberen uit te leggen waarom deze stelling zo prachtig is. Even ter verduidelijking: zo'n stelling bereik je niet als je tegenstander geen fout maakt. De fout die de tegenstander maakte was dat hij op de 24ste zet niet met zijn toren mijn paard sloeg, waarna een vrijwel gelijke stand zou zijn ontstaan. Maar zo is het in vrijwel alle sporten - ja schaken is een denksport! -, uit een fout komt iets moois voort. Een memorabel doelpunt ontstaat in veel gevallen uit een voorafgaande fout van een verdediger, slechts zelden wordt schoonheid geboren uit het niets, lees: Van Bastens goal in '88 of Bergkamps pirouette in de premier league tegen de laatste man van Newcastle (nóg mooier dan die van Marco en daarom hier nog even bijgevoegd:) .

In bovenstaande stelling laat glummox mij mijn dame offeren, het ultieme schaakoffer. De dame kan alleen worden genomen door de toren, waarna het paard gracieus mat geeft op f2. Het is een bekende wending in het schaken, maar je ziet 'm maar zelden worden uitgevoerd. Het is een beetje de hole in one in golf, de bal die vanaf de middenstip in de kruising vliegt, vier opeenvolgende aces in het tennis, de blonde vrouw met de perfecte maten die precies op jóu valt in een overvol café. Allemaal zaken die mij nog nooit zijn overkomen. Begrijp je nou waarom ik schaken zo'n geweldige sport vind?

2 opmerkingen:

  1. Ik begrijp je wel. Het is inderdaad een hele mooie mat, Hans. Glummox (wat klinkt dat als een glijmiddel...) zal zich behoorlijk genomen voelen. Vooral door die dubbele schaak. Ik herinner me dat ik lang geleden op de Wassenaarse schaakclub dergelijke paardenmatten heb geoefend, omdat ik ze zo mooi vond. Maar ja, dat was slechts droogschaken.

    Ennuh...de draai van bergkamp is natuurlijk geweldig, maar bij mij staat toch Van Basten '88 op 1.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja, die goal was belangrijker, maar wel 100% geluk. Van Basten heeft ooit gezegd dat als hij het nog een keer moest doen, het 100 van de 100 keer fout zou gaan. Bergkamps goal is pure genius!

    BeantwoordenVerwijderen